Hoera! Het stadsarchief van Gent viert dit najaar zijn 200ste verjaardag. 200 jaar van verzamelen, dat vraagt om een selectie uit de vele topstukken:
Schepenregister van Gedele
De oprichting van een eigen schepenbank rond 1100, bevoegd voor het lokale bestuur en de rechtspraak, was een eerste, belangrijke stap op weg naar stedelijke autonomie. Vanaf 1301 zien we dat een nieuw bestuurlijk regime geïnstalleerd wordt, dit zal 5 eeuwen standhouden, met twee schepenbanken. De schepenbank van ‘de keure’ en van ‘gedele’ was elk samengesteld uit dertien schepenen. Drie grote sociaal-politieke groepen waren hierin vertegenwoordigd: de ‘weverij’ of textielambachten (wevers, vollers, scheerders en ververs), die het zwaarst wogen, de 53 ‘kleine neringen’ (alle andere erkende ambachten) en de ‘poorterij’ of burgerij, samen de ‘Drie Leden’. Het zelfbewustzijn van de stad uitte zich in de bouw van schepenhuizen en een belfort, verkoophallen voor laken en vlees, ambachtshuizen en schutterslokalen, en natuurlijk ook stadswallen en stadspoorten. Hier zien we een mooi versierd schepenregister van de schepenbank van Gedele. Deze schepenbank is vergelijkbaar met het huidige vredegerecht en was tevens bevoegd voor de wezenzorg.
1/5
Gulden Boek van de Academie
De Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Gent is een van de oudste academies der Lage Landen. Ze werd opgericht in 1748 door Philippe-Carel Marissal als 'vrije particuliere school voor tekenkunst'. In 1751 krijgt het initiatief erkenning en bescherming van het stedelijk bestuur. Twintig jaar later schenkt keizerin Maria-Theresia van Oostenrijk de academie haar 'Koninklijke' titel. Dit Gulden Boek is een levend archiefstuk waarin de oudste tekeningen dateren uit de 18de eeuw en de jongste tekening werd aangemaakt naar aanleiding van de opening van de Kunstenbibliotheek op de Bijlokesite in 2017.
2/5
De verwoeste kerk van Wondelgem
Door aankopen in 1867 en 2015 beschikt de stad Gent over 40 Gentse tekeningen van Arend van Wijnendaele met gebouwen en grafmonumenten in Gent en in verband met de ridderorde van het Gulden Vlies. De tekeningen betreffen voornamelijk gezichten op Gentse kerken, kloosters en grafmonumenten die geleden hebben onder, of zelfs vernietigd zijn door, de Beeldenstormen tijdens de Calvinistische Republiek (1578-1584). De tekening van Arend van Wijnendale van het gezicht op de kerk van Wondelgem is een belangrijke aanwinst voor de iconografische collectie van het Stadsarchief: het betreft de enige bekende voorstelling van de oude Sint-Catharinakerk van Wondelgem, gelegen aan de huidige Maïsstraat (op de plaats waar nu de watertoren staat), die tijdens de Calvinistische Republiek werd verwoest.
3/5
Een collectebus van de Armenkamer
Vanaf de 9de eeuw waren liefdadigheid en ziekenzorg vooral de taak van geestelijken. In de middeleeuwen werden hiervoor godshuizen zoals het Sint-Janshospitaal, het Wenemaershospitaal en het Alynshospitaal opgericht. Keizer Karel (1500 – 1558) wilde de bestaande bijstandsinitiatieven verenigen in een gemeenschappelijk fonds en stichtte daarom in 1535 de Armenkamer (Armen Camere). Deze eerste officiële instelling is dan ook de eerste voorganger van het OCMW Gent. De Armenkamer bleef haar bevoegdheid behouden tot 1796. Archief Gent heeft dan ook enkele opmerkelijke museale stukken uit het archief van de Armenkamer in haar bezit, zoals deze houten collectebus uit ca. 1571.
4/5
Erfgoed vandaag
Het Archief Gent heeft uiteraard ook meer recent archief, zoals heel wat tekstaffiches uit de Eerste Wereldoorlog. Deze kwetsbare documenten worden kwaliteitsvol gedigitaliseerd, zodat ze raadpleegbaar blijven voor de vele generaties na ons.
Het archief doet hiervoor beroep op vrijwilligers. Geïnteresseerd om affiches te beschrijven vanop je eigen computer thuis? Klik op de link onder de afbeelding voor meer info!
5/5
