Menu toggle

Wat doet deugd, verzet de gedachten en haalt de sociale banden aan? Juist, sport & spel! En laat de zomer nu net de ideale periode zijn om terug wat te sporten en te spelen. Ter inspiratie, 6 eeuwenoude mogelijkheden : 

Knikkeren

Knikkers behoren tot het oudste speelgoed ter wereld. In het British Museum bijvoorbeeld, kan je knikkers bewonderen uit Kreta die dateren van 2000 voor Christus. Eén van de manieren waarop de Grieken met knikkers speelden was bijvoorbeeld door een cirkel te tekenen op de grond en daar zoveel mogelijk knikkers in te laten rollen. Eind negentiende eeuw industrialiseerde de productie van keramische knikkers die aan een goedkope prijs massaal werden verspreid. Ongeveer gelijktijdig komen er ook machinaal geproduceerde glazen knikkers op de markt, al breken die pas echt door tijdens de jaren 1950. De glazen knikkers zijn nog steeds de meest gebruikelijke, al zijn er nu zelfs ook plastieken knikkers verkrijgbaar. Op deze foto uit 1931 spelen twee jongens met knikkers. Drie kinderen, twee jongens en één meisje, kijken aandachtig en vol spanning naar het spel dat zich voor hen voltrekt. De foto werd genomen in de binnentuin van het toenmalige Kinderen Alijnshospitaal, destijds een beluik voor arbeidersgezinnen. (Bron : LECA vzw, afbeelding (en tekst over de afbeelding) : Het Huis van Alijn, Gent)
1/6
Meer informatie over dit beeld

Bikkelen

Bikkelen is een spel waarbij bikkels werden opgegooid en opgevangen. Er bestaan verschillende manieren waarop kan worden gebikkeld, maar bij elke manier is vooral coördinatie belangrijk. Een van de mogelijke manieren is dat de bikkels opgegooid en opgevangen worden op de rug van de hand. Vervolgens wordt hetzelfde gedaan maar dan met de handpalm. Bikkelen was ontzettend populair in het oude Griekenland. Heel wat auteurs uit die tijd beschrijven hoe kinderen van op heel jonge leeftijd al met bikkels speelden en soms urenlang hun vaardigheden trainden. Ook op oude vazen uit die tijd is vaak te zien hoe mensen met de bikkels werpen. Die bikkels waren meestal de kleine botjes van het enkelgewricht van kleine hoefdieren maar werden soms ook al uit klei gemaakt. Meer dan zestien eeuwen later en duizenden kilometers verder vinden we het bikkelen terug in onze contreien op het schilderij van Bruegel. Ook uit prenten uit de negentiende eeuw blijkt dat het spel hier toen nog vaak werd gespeeld en er zijn dan ook heel wat bikkels uit die tijd bewaard. Vandaag de dag kennen kinderen het bikkelspel iets minder, al duikt het hier en daar nog op de speelplaats op. (Stedelijke musea Sint-Niklaas)
2/6
Meer informatie over dit beeld

Voetbal

De moderne vorm van voetbal, zo wordt algemeen aangenomen, is ontstaan in het Verenigd Koninkrijk, wellicht in Engeland. Hier is ook de oudste professionele voetbalclub ter wereld gesticht, Notts County FC. Internationaal ontstonden de Fédération Internationale de Football Association (FIFA) in 1904 en de Union of European Football Associations (UEFA) in 1954. In België ontstonden de eerste voetbalclubs vanaf 1880. In 1895 werd de Union Belge des Sociétés de Football Association opgericht, de latere KBVB. De eerste Belgische voetbalclub was Antwerp FC uit Antwerpen. Deze club bestaat nog steeds en speelt in tweede klasse. De eerste clubs ontstonden vooral in en rond Antwerpen, Brussel, Brugge en Luik. Hier zien we een foto van een voetbalmatch in Ieper in 1935, gefotografeerd door Hector Dehaeck. (Stadsarchief Ieper)
3/6
Meer informatie over dit beeld

Kaartspel

Het is niet omdat het zomer is, dat het weer zich altijd van zijn goede kant laat zien. Maar bij regenweer zijn er ook nog altijd genoeg alternatieven. Een ouderwetse spelletje kaart bijvoorbeeld. Op 14 februari 1985 werd deze foto van drie kaarters op café getrokken. Het is niet bekend wanneer het kaartspel is ontstaan. Algemeen wordt aangenomen dat de bakermat van het kaartspel in China ligt, enige tijd na de uitvinding van het papier. De spellen uit die tijd zijn verloren gegaan. Het oudst bekende Chinese kaartspel dateert uit de 17e eeuw, terwijl er reeds in de zevende eeuw gespeeld werd met papieren speelkaarten. (MOU, Museum van Oudenaarde en de Vlaamse Ardennen)
4/6
Meer informatie over dit beeld

Tennis

Als het weer is opgeklaard, kan je altijd een spelletje tennis overwegen, bijvoorbeeld op het strand. In de 11de eeuw werd in Frankrijk een balspel gespeeld, dat vrijwel zeker als de directe voorloper van het moderne tennis kan worden beschouwd: het Jeu de Paume. Dit spel wordt overigens vandaag nog steeds in diverse varianten gespeeld. Dit kaatsspel, waarbij een met haar gevulde bal met de palm van de hand geslagen werd, was aanvankelijk bij de geestelijkheid zeer geliefd, maar werd al spoedig het favoriete spel in adellijke kringen. De vroegste vermelding van het woord ‘tennis’ stamt uit 1399. De meest geloofwaardige theorie is dat het een afleiding is van het Franse ‘tenez’ (‘houd hem’). In het begin van de vijftiende eeuw verspreidde het spel zich over geheel Europa. Aanvankelijk werd het Jeu de Paume met de blote hand gespeeld, maar in de loop van de tijd werd van diverse soorten hulpmiddelen gebruik gemaakt. Eerst een handschoen, en later een soort slaghout. Maar de komst van het racket was niet tegen te houden. Je kon er gewoonweg veel harder mee slaan. Rond 1600 was het tennis (Engeland), kaatsen (Holland) of jeu de paume (Frankrijk) de populairste sport van Europa. (Bron : http://www.knltb.nl/over-tennis/geschiedenis-van-tennis, afbeelding : Het Huis van Alijn, Gent)
5/6
Meer informatie over dit beeld

Het kolfspel

Tussen de andere spelen die in de Middeleeuwen geliefd waren, zoals klootschieten, bikkelen, beugelen, koten en zelfs het geblinddoekt stukslaan van aardewerk, ontwikkelde het kaatsen (=tennis) zich samen met het spel metten colve tot de meest beoefende sport in de lage landen in de dertiende eeuw. Wij weten dit omdat in vele gemeentelijke verordeningen beperkingen werden gesteld aan het kolven, dit om overlast te beperken. Oorspronkelijk probeerden de spelers met zo weinig mogelijk slagen een aangewezen doel te raken (bijvoorbeeld een boom in de verte) of met een vooraf afgesproken aantal slagen zover mogelijk te komen (= spel metten colve). De uitbaters van herbergen en uitspanningen zagen hun klanten liever niet achter de bal uit het zicht verdwijnen en zo ontstond de kolfversie die vandaag de dag nog gespeeld wordt op een speelveld tussen twee palen. Tegenwoordig wordt er nog steeds gekolfd. De meeste kolfverenigingen noemen zich sociëteiten, want naast een sport is kolven ook een sociale bezigheid. (Stedelijke Musea Sint-Niklaas)
6/6
Meer informatie over dit beeld